در قالب یك پژوهش مطرح شد
ماساژ لمسی حركتی روشی برای بهبود مشكلات نوزادان زودرس
به گزارش آجاك یافته های یك مطالعه نشان داد كه ماساژ لمسی حركتی در نوزادان زودرس می تواند یك روش كم هزینه و پایدار برای بهبود رشد حركتی آنها باشد.
به گزارش آجاک به نقل از ایسنا، زایمان زودرس که به زایمان قبل از ۳۷ هفته کامل گفته می شود، یکی از عوامل اصلی مرگ ومیر نوزادان بشمار می رود و همین طور ممکنست عوارض طولانی مدت زیادی نیز به دنبال داشته باشد. بعضی از نوزادانی که زنده می مانند از مشکلاتی نظیر ناتوانی های آموزشی، عصبی و فیزیکی رنج می برند.
دوران نوزادی بعنوان دوره بحرانی شناخته می شود؛ چونکه نوزاد به محیط اطراف بسیار حساس است و برای پیشبرد مناسب روند رشد و نمو به تغذیه مناسب و تحریک خوب نیاز دارد. طی سال های اخیر تحریکات لمسی حرکتی بعنوان یک روش مکمل در بخش مراقبت های ویژه نوزادان مورد توجه قرار گرفته است.
از آن جا که مطالعات زیادی اثرات کوتاه مدت و طولانی مدت ماساژ را بر رشد حرکتی نوزادان مورد بررسی قرار نداده اند، پژوهشگران به بررسی تاثیرات تحریکات لمسی حرکتی بر تکامل حرکتی نوزادان زودرس پرداختند و اثرات طولانی مدت آنرا نیز بعد از چهار ماه مورد ارزیابی قرار دادند.
در انجام این پژوهش، «منصوره مکبریان» و «محمود شیخ»؛ پژوهشگران گروه علوم ورزشی دانشگاه صنعتی شاهرود و «شمس اله نوری پور»؛ پژوهشگر گروه نوزادان مرکز تحقیقات سلامت نوزادان پژوهشکده تحقیقات سلامت کودکان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و گروه اطفال بیمارستان امیرالومنین (ع) دانشگاه علوم پزشکی سمنان مشارکت داشتند.
در این پژوهش ۴۰ نوزاد زودرس و سالم بخش مراقبت های ویژه نوزادان بیمارستان امیرالمومنین (ع) شهرستان سمنان که با سن جنینی ۳۲ تا ۳۷ هفته و وزن ۱۵۰۰ گرم و بیشتر در بدو تولد بودند، مورد بررسی قرار گرفت.
نوزادانی که شرایط شرکت در مطالعه را دارا بودند، برمبنای اطلاعات موجود در پرونده انتخاب شدند و به مادران در مورد هدف و روش پژوهش توضیح داده شد.
این نوزادان بطور تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل قرار گرفتند و به مادران گروه تجربی آموزش تحریک های لمسی حرکتی داده شد ولی نوزادان گروه کنترل تنها مراقبت های معمول را دریافت نمودند.
آموزش بطور انفرادی در مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه برای هر مادر انجام گرفت. پژوهشگر بعد از آموزش، از مادر خواست تا مراحل مختلف لمس را بطور کامل بر روی نوزاد انجام دهد. بعد از اطمینان از اجرای صحیح، کتابچه آموزشی و فیلم نیز در اختیار مادر قرار گرفت که حاوی تمام نکات آموزشی به همراه تصاویر لمس و تحریکات حرکتی، همین طور فرم ثبت روز و زمان انجام (صبح، ظهر و عصر) بود.
از مادر خواسته شد که هر بار ماساژ حرکتی را در سه مرحله و در مجموع به مدت ۲۰ دقیقه انجام دهد. در طول مدت ماساژ، دمای اتاق می بایست در حدود ۳۲ تا ۳۳ درجه سانتی گراد و پوشش نوزاد نیز لباس مخصوص که در اختیار مادر قرار می گرفت، باشد. این مداخله توسط مادر تا تکمیل سن حاملگی (۴۰ هفتگی) انجام می گرفت.
ماساژ لمسی حرکتی شامل دو مرحله لمس و یک مرحله تحریک حرکتی بود. این مراحل شامل:
مرحله اول: تحریک لمسی (به مدت هشت دقیقه): در این مرحله نوزاد در حالت خوابیده به پهلوی راست قرار گرفته، شش حرکت لمسی با فشار متوسط، هر یک به مدت 10 ثانیه در هر یک از سطوح زیر با کف انگشتان دست انجام شد: سر؛ از پیشانی به سمت قله سر و گردن و برگشت باردیگر به طرف قله سر و پیشانی، شانه و دست چپ؛ از پایین پشت گردن در طول شانه، بازو، ساعد، نوک انگشتان و برعکس، پشت؛ از بالای پشت به سمت پایین تا باسن و برعکس (بدون لمس در ناحیه ستون فقرات)، پای چپ؛ حرکت دست از باسن به سمت پشت پا، به سمت کف پاها و برعکس.
سپس نوزاد به حالت خوابیده به پهلوی چپ قرار گرفته، شش حرکت لمسی با فشار متوسط، هر یک به مدت 10 ثانیه در هر یک از سطوح سر، شانه و دست راست، پشت و پای راست با کف انگشت دست انجام می شود.
مرحله دوم: تحریک حرکتی (به مدت چهار دقیقه): در این مرحله نوزاد در وضعیت خوابیده به پشت قرار گرفته و شش حرکت فلکشن و اکستنشن (هر حرکت 10 ثانیه) در هر یک از اندام ها به ترتیب بازوی راست، بازوی چپ، پای راست، پای چپ انجام می شود.
مرحله سوم: تحریک لمسی (به مدت هشت دقیقه): در این مرحله نوزاد باردیگر به حالت خوابیده به پهلوی راست قرار گرفته، شش حرکت لمسی با فشار متوسط هر یک به مدت 10 ثانیه با کف دست در هر یک از سطوح سر، شانه، دست چپ و سپس در حالت خوابیده به پهلوی چپ نوزاد شش حرکت لمسی بر روی هر یک از سطوح سر، شانه و دست راست، پشت و پای راست طبق روش مرحله اول انجام می شود.
بعد از رسیدن نوزاد به مرحله ۴۰ هفتگی بارداری، میزان رشد حرکتی نوزاد ارزیابی شد و طی آن مهارت های بازتاب، تعادل، ثبات، جابه جایی، گیرش و رانش در نوزادان مورد بررسی قرار گرفت. همین طور بعد از گذشت چهار ماه نیز برای هر دو گروه نوزادان این ارزیابی ها انجام شد.
بررسی های این مطالعه نشان داد که میانگین و انحراف استاندارد بهره حرکتی کل نوزادان دو گروه در زمان اتمام دوره مداخله و بعد از گذشت چهار ماه، تفاوت آماری معناداری داشت. به عبارتی می توان گفت، نوزادانی که تحت مداخله بوده اند، عملکرد حرکتی بهتری نسبت به نوزادان زودرس گروه کنترل، کسب کردند.
باتوجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، پژوهشگران می گویند: «می توان اذغان داشت در تحقیق حاضر دوره مداخله بعنوان دوره بحرانی یا حساس است که طی این دوره، مادران به انجام تحریکات لمسی حرکتی روی نوزادان زودرس شان پرداخته اند و در نتیجه رشد حرکتی بهتری را در بعد از گذشت چهار ماه از دوره مداخله نسبت به نوزادان گروه کنترل که تنها مراقبت های معمول را دریافت می کردند، به دست آورده اند».
این پژوهشگران باتوجه به برخی محدودیت های پژوهش حاضر همچون حجم نمونه کم و انجام یک نوع پروتکل ماساژ روی یک گروه پیشنهاد می کنند؛ پژوهش های آتی با حجم نمونه بیشتر، با چند نوع پروتکل متفاوت و در گروه های بیشتر و بررسی تفاوت بین پروتکل های گوناگون و نیز بررسی اثرات بلندمدت ماساژ در دوره طولانی تر صورت پذیرد.
یافته های این مطالعه پاییز سال ۱۳۹۹ به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «اثر یک دوره تحریکات لمسی حرکتی بر بهره رشد حرکتی نوزادان زودرس: پیگیری ۴ ماهه» در فصل نامه «کومش» زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی سمنان انتشار یافته است.
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره