در گفت وگو با آجاك مطرح شد
پژوهش های فراوانی که در زمان کرونا انجام شد، پاسخ گوی سؤالات نبود
به گزارش آجاک مدیر امور تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره دلیل انجام برخی پژوهش های تکراری در کشور، اظهار داشت: در دوران کرونا، با وجود اینکه تعداد زیادی پژوهش انجام دادیم، ولی به نسبت تعداد پژوهش ها، نتوانستیم به سؤالات پاسخ دهیم. پژوهش های زیادی در حیطه علوم بالینی در بیمارستان ها انجام شد که نتیجه آن می توانست مورد استفاده قرار بگیرد؛ ولی بیمارستان ها و دانشگاه های علوم پزشکی این اختیار را ندارند که فرآیندهای تشخیصی درمانی را تغییر دهند. در این موارد وزارتخانه باید ورود پیدا می کرد، ولی کانال ارتباطی نظام مندی وجود نداشت.
دکتر بهاره یزدی زاده در گفت و گو با ایسنا، در پاسخ به اینکه در دو سال اخیر، کرونا کیفیت و کمیت تحقیقات را در دانشگاه تحت تاثیر قرار داده یا خیر، اظهار داشت: واقعیت این است که بسادگی نمی توان در مورد اثر بر کیفیت پژوهش سخن گفت، ولی از نظر کمیت بیشتر تحقیقات به سمت کووید رفتند.
وی با اشاره به اینکه همه این تحقیقات نیاز ما نبودند، اظهار نمود: در ابتدای همه گیری سازمان های بین المللی مانند سازمان جهانی بهداشت، اولویت های پژوهشی را اعلام نمودند. یکی از این اولویت ها بررسی چالش های سیاستگذاری و مدیریت کرونا بود و ما اتفاقاً در این مورد پژوهش خیلی کمی انجام دادیم.
یزدی زاده توضیح داد: در بعضی موارد ما می توانستیم از نتایج پژوهش های سایر کشورها استفاده نمائیم و نیازی نبود که آنرا در کشور خودمان تکرار نماییم. در بعضی موارد هم باید پژوهش هایی انجام دهیم که پاسخ آنها اختصاصی بافتار (context) کشور ما باشد و ما باید خودمان پاسخ آنرا پیدا نماییم و پاسخ کشورهای دیگر مناسب و قابل کاربرد در کشور ما نیست.
وی با اشاره به برخی پژوهش های تکراری در کشور، اظهار داشت: برای مثال سؤالاتی در مورد «راه های اثربخش برای تعامل با خانواده های بیماران» و یا «راه های کاهش استرس ارائه دهندگان خدمت» وجود داشت؛ ولی بخش زیادی از تحقیقات به سمت این مساله رفت که «شیوع استرس آنها چقدر است» و پاسخ نداد که چه کاری باید انجام دهیم. یعنی با وجود اینکه تعداد زیادی پژوهش در مورد کرونا انجام دادیم، ولی به نسبت تعداد پژوهش ها، نتوانستیم به سؤالات پاسخ دهیم.
مدیر امور تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تهران در پاسخ به این پرسش که آیا این مشکل ناشی از اولویت گذاری ما بوده است، اظهار داشت: نه لزوماً. چون اولویت گذاری ابتدای همه گیری انجام شد؛ ولی مطالعات، نتوانستند پاسخ این اولویت ها را بدهند. الان می دانیم که شیوع استرس در پرستاران زیاد است. حتی می دانیم که برای کاهش آن چه کاری باید انجام دهیم و نیاز به پژوهش ندارد؛ پس باید مداخله را انجام می دادیم و نیاز نبود که در پژوهش های مختلف میزان شیوع و فراوانی انواع استرس را پیدا نماییم.
یزدی زاده با اشاره به اینکه البته از قبل به این فکر نکرده بودیم که چه استفاده ای از نتایج پژوهش های انجام شده بکنیم، اظهار داشت: این نکته مهمی بود که مغفول ماند. برای مثال، پژوهش های زیادی در حیطه علوم بالینی در بیمارستان ها انجام شد که نتیجه آن می توانست مورد استفاده قرار بگیرد؛ ولی بیمارستان ها و دانشگاه های علوم پزشکی این اختیار را ندارند که فرآیندهای تشخیصی درمانی را تغییر دهند. در این موارد وزارتخانه باید ورود پیدا می کرد، ولی کانال ارتباطی نظام مندی وجود نداشت.
چرا از نتایج تحقیقات استفاده نمی شود؟
وی با اشاره به اینکه یکی از اشکالات کشور ما استفاده از نتایج تحقیقات است، اضافه کرد: در عمل تعداد زیادی پژوهش علوم بالینی انجام شد، بدون اینکه راه استفاده از نتایج آن، شفاف باشد. راهکار افزایش احتمال استفاده از این نتایج این است که از همان ابتدای انتخاب سؤال پژوهش، درباب استفاده آن فکر شود. چونکه اگر سؤال مناسب نباشد، نتیجه آن نیز مورد استفاده قرار نمی گیرد.
مدیر امور تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر اینکه پژوهش باید باکیفیت باشد، توضیح داد: باید توجه داشت که لزوماً نتایج یک پژوهش، منجر به تغییر نمی گردد. باید مجموعه ای از شواهد تولید شود تا بتوان بر آنها استناد کرد. برای مثال در کشور پژوهش هایی داشتیم که با اهداف مشابه انجام شدند. یکی از راه حل ها برای این مشکل این بود که مرکز یا سازمانی مامور شود تا این یافته ها را با هم، یک کاسه کند. این اتفاق بهر دلیلی، در کشور نیفتاد؛ البته الان هم می توانیم از این تجربیات بیاموزیم.
یزدی زاده با اشاره به اینکه هم اکنون داده های زیادی در کشور ما تولید می شود، اظهار داشت: شاید در وضعیت بحرانی برای یافتن پاسخ علمی، نیاز به انجام تعداد زیادی پژوهش اولیه (primary research) نباشد. داده هایی که در سطح ملی و در دانشگاه جمع آوری شده بود، می توانست دراین زمینه کمک نماید. در مراکز بهداشت و مراکز جامع سلامت دانشگاه ها داده های زیادی جمع آوری می شود. اگر تمهیداتی اندیشیده شود که از این مجموعه عظیم داده ها استفاده شود، شاید نیازی به طراحی پژوهش های کوچک نباشد.
وی افزود: بیگ دیتاها مانند داده های ثبت، داده های نظام مراقبت، داده های بیمارستانی و HIS می توانند پاسخ تعدادی از تحقیقات مانند فراوانی بیماری کووید-۱۹ و یا عوارض آن در بیماران با بیماری زمینه ای خاص را بدهند و می توان تمرکز بیمارستان ها و دانشگاه ها بر روی انجام پژوهش های اجرائی (Implementation research) مانند بررسی میزان پایبندی به راهنماهای بالینی تشخیص و درمان کووید-۱۹ و چرایی آن سوق داد. هم اکنون بین شواهد (evidence) و چیزی که در عمل اتفاق می افتد (practice) شکاف وجود دارد. اگر ما از بیگ دیتا برای پاسخ به سؤالات استفاده می کردیم، می توانستیم بودجه پژوهشی را برای پژوهش هایی سوق بدهیم که می توانستند بمنظور کاهش این شکاف طراحی شوند.
مدیر امور تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی تهران در آخر با تاکید بر لزوم به کارگیری متخصصان بیگ دیتا و داده کاوی، اظهار داشت: متخصصان بیگ دیتا در کنار چند متخصص بالینی، می توانستند پاسخ قسمتی از سؤالات را با داده هایی که بصورت روتین جمع آوری می شود، بدهند. اگرچه در این کار هم چالش هایی وجود دارد، ولی می تواند یک صرفه جویی عظیم در زمان و هزینه باشد.
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(0)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره