در قالب یك پژوهش بررسی شد
عوامل موثر در سقوط از ارتفاع در پروژه های ساختمانی
آجاك: نتایج یك پژوهش نشان داد؛ برای كاهش حوادث سقوط از ارتفاع در پروژه های ساختمانی باید به عوامل محیطی و فردی بیشترین توجه را داشت. همین طور توجه به ارتقاء فرهنگ ایمنی كاركنان و كاهش سطح استرس شغلی آنها، در برنامه های میان مدت و بلندمدت می تواند در كاهش این حوادث موثر باشد.
به گزارش آجاک به نقل از ایسنا، حوادث ناشی از کار، سومین عامل مرگ ومیر در جهان و دومین عامل مرگ ومیر در ایران بعد از سوانح رانندگی هستند. در صنعت ساخت و ساز، سقوط از ارتفاع بیشترین علت مرگ ومیر کارگران است و شناسایی و درک و اولویت بندی دلیلهای حوادث سقوط از ارتفاع اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی ایران به بررسی دلیلهای بروز این حوادث پرداختند.
در این پژوهش با بررسی میزان تأثیر عوامل موثر در بروز حوادث سقوط از ارتفاع در پروژه های ساختمانی، به شناسایی ریز شاخصهای مؤثر در هر یک از این عوامل پرداخته شد. همین طور با بهره گیری از روش «تحلیل سلسله مراتبی» میزان اهمیت و اولویت هر یک از عوامل مورد بررسی قرار گرفت.
تحلیل سلسله مراتبی، روشی است که بوسیله آن با انتخاب مولفه های دخیل در یک موضوع، بهترین گزینه را انتخاب می کنند. همین طور این روش برای وزن دهی به مولفه ها نیز استفاده می شود.
شهرام وثوقی و محمدعلی چالاک، به همراه همکارانشان در گروه مهندسی بهداشت حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی ایران، در این پژوهش به بررسی حوادث رخ داده در ۵ پروژه راه اندازی پالایشگاه گاز در جنوب ایران در سال های ۹۰ تا ۹۴ پرداختند. از میان ۳۷۷ مورد حادثه شغلی در این بازه زمانی، ۷۴ حادثه تحت عنوان سقوط از ارتفاع ثبت شده است.
در این مطالعه از نظرات ۱۰ نفر از متخصصین حوزه ایمنی و بهداشت استفاده شد و عوامل دخیل در این حوادث به سه دسته اصلی و ۱۴ دسته زیر عوامل تقسیم شدند.
سه دسته اصلی عوامل دخیل در این حوادث «عوامل فردی»، «عوامل سازمانی» و «عوامل محیطی» بودند. هر یک از این عوامل به زیرعامل هایی تقسیم می شدند. عوامل فردی شامل: استرس های روانی و شغلی، سن و تجربه، وسایل ایمنی فردی (PPE)، ساعت آموزش و تحصیلات بودند. عوامل سازمانی شامل: اندازه سازمان یا پروژه، نظارت و بازرسی، درک متقابل، فرهنگ ایمنی و تعهد مدیریت بود. همین طور عواملی مثل ارتفاع سکوی کار، همواری سطح، تداخل کاری و استرس های حرارتی، بعنوان عوامل محیطی دخیل در حوادث سقوط از ارتفاع شناسایی شد.
برمبنای نتایج به دست آمده از تحلیل سلسله مراتبی، عوامل محیطی بعنوان اصلی ترین دلیل این حوادث شناسایی شد و عوامل فردی و سازمانی در رتبه های دوم و سوم قرار گرفتند.
در میان زیر عوامل سازمانی بررسی شده، زیر عامل فرهنگ ایمنی از بالاترین اهمیت برخورد است و بعد از آن نظارت/ بازرسی و تعهد مدیریت اولویت های بعدی هستند. به اعتقاد این محققان؛ «اگر در سازمان ها ایمنی مبتنی بر فرهنگ و رفتارهای افراد نهادینه شود آنگاه می توان از مستمر و بادوام بودن آن نیز اطمینان حاصل کرد».
در دسته عوامل فردی، زیر عامل استرس های روانی و شغلی، بیشترین اهمیت را دارد و بعد از آن وسایل ایمنی فردی (PPE) در رتبه دوم و تحصیلات رتبه سوم اهمیت قرار گرفتند.
بگفته پژوهشگران این مطالعه: «باید یک استراتژی مدون را در جهت کاهش شرایط ناایمن محیطی دنبال کرد همین طور یک برنامه مدیریت کنترل استرس همراه با آموزش های تخصصی به کارگیری اصول ایمنی مربوطه و تبلیغ و فرهنگ سازی ایمنی باید اجرا شود و این، می تواند نقش مؤثری در کاهش بروز حوادث و افزایش کارایی مدیریت داشته باشد».
یافته های این مطالعه نشان داد که در دسته عوامل محیطی، زیر عامل ارتفاع سکو مهم ترین عامل بروز حوادث هستند و بعد از آن زیرعامل تداخل کاری و استرس های حرارتی رتبه های بعدی را دارند.
برخلاف تصور بیشتر کارشناسان امر، بیشترین تعداد حوادث کار در ارتفاع حین کار در ارتفاع کمتر از ۹ متر رخ می دهد. بدین سبب نیاز است به کارگرانی که در ارتفاع کمتر از ۹ متر فعالیت می نمایند، توجه بیشتری داشت.
پژوهشگران این مطالعه برای پیش گیری از حوادث سقوط از ارتفاع پیشنهاد می کنند: «برنامه های آموزشی و مدیریت کنترل استرس تدوین شود و این برنامه ها را در تمامی سطوح سازمان پیاده سازی کرد تا عملکرد سیستم ایمنی و بهداشت صنعت مذکور بوسیله ارتقاء سطح فرهنگ ایمنی افزایش پیدا کند».
برمبنای یافته های این پژوهش؛ برای کاهش حوادث سقوط از ارتفاع، در برنامه های مدیریت ایمنی باید به عوامل محیطی و فردی بیشترین توجه را داشت و اقدامات کنترلی برای این عوامل را در اولویت قرار داد. توجه کردن به ارتقاء فرهنگ ایمنی کارکنان و کاهش سطح استرس شغلی آنها، در برنامه های میان مدت و بلندمدت می تواند در کاهش این حوادث موثر باشد.
نتایج این پژوهش تابستان سال جاری (۱۳۹۹) به صورت مقاله علمی پژوهشی در فصل نامه «بهداشت و ایمنی کار»، وابسته به انجمن علمی بهداشت کار ایران انتشار یافته است.
منبع: آجاك
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره