در یك مطالعه بررسی شد
انواع تخلفات پژوهشی در نظام آموزش عالی ایران
به گزارش آجاك كژكاركردی های پژوهش در سه مرحله قبل از پژوهش، در فرایند پژوهش و بعد از فرایند پژوهش انجام می شود. عدم توجه به نیازسنجی پژوهش، خرید و فروش مقاله، داده سازی، جعل و تحریف داده، كم كاری استاد در تحقیق دانشجویی، مشكلات داوری و... از مصادیق این كژكاركردی ها هستند.
به گزارش آجاک به نقل از ایسنا، بر اساس گزارشی که در سال ۲۰۱۸ در پایگاه اطلاع رسانی science انتشار یافته است؛ ایران رتبه اول را از نظر «مقالات جمع آوری شده بعد از انتشار» در بازه زمانی ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۶ دارد.
به گفته صاحب نظران؛ «شکل گیری جریان پژوهش در کشور ما اتفاقی مثبت بود، اما برخورد دفعی و با عجله با مبحث پژوهش و مقاله بعنوان خروجی و محصول پژوهش، باعث شد که در پاسخ به نیاز، روال مستقری برای انجام پژوهش وجود نداشته باشد».
با توجه به آمار تخلفات در حوزه پژوهش؛ کژکارکردی های این حوزه در چارچوب یک مطالعه مورد بررسی قرار گرفت.
مشارکت کنندگان در این مطالعه «ناهید کیائی طالقانی» و «حسن رضا زین آبادی» به همراه همکارانشان؛ پژوهشگران دانشکده مدیریت دانشگاه خوارزمی بودند.
داده های مورد نیاز این مطالعه از راه مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با ۲۲ نفر از پژوهشگران برتر، خبرگان و سیاست گذاران پژوهش کشور در سال ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۸ به روش نمونه گیری هدفمند جمع آوری شد.
مشارکت کنندگان در این پژوهش شامل اعضای هیئت علمی فعال و مشهور در امر پژوهش (پژوهشگران برتر ملی و دانشگاهی)، معاونان پژوهشی دانشگاه ها و پژوهشگاه های دولتی، مدیران و تصمیم سازان حوزه پژوهش در ستاد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مدیران در رابطه با مبحث تخلفات علمی و دانشگاهی بودند.
بررسی مفاهیم مطرح شده در این مصاحبه ها نشان داد که از نظر مشارکت کنندگان، کژکارکردهای پژوهش در نظام آموزش عالی ایران قبل از پژوهش، در زمان فرایند پژوهش و بعد از فرایند پژوهش اتفاق می افتد.
بر اساس نظر خبرگان حوزه پژوهش کشور که در این مطالعه مشارکت داشتند؛ کژکاردی های پژوهش در مرحله پیش از پژوهش شامل «عدم توجه به نیازسنجی پژوهش»، «لابی گری در تعریف پروژه»، «در نظر نگرفتن اهمیت ذی نفعان پژوهش» است.
از نظر متخصصان؛ کژکارکردی هایی که در فرایند پژوهش اتفاق می افتند شامل؛ «عدم رعایت مالکیت فکری و معنوی»، «کم کاری استاد در تحقیق دانشجویی»، «عدم قوام روش شناختی»، «کاهش میزان تحلیل مسائل»، «خرید و فروش مقاله و آخر نامه»، «سرقت علمی» و «داده سازی، جعل و تحریف داده» هستند.
طبق نتایج بررسی ها «ضعف در کاربردی کردن نتایج پژوهش»، «مشکات داوری»، «هم پوشانی انتشارات و کیفیت پایین برخی مجلات»؛ کژکارکردی های بعد از فرایند پژوهش هستند.
پژوهشگران این مطالعه با عنایت به نتایج این پژوهش و نظرات متخصصان این حوزه پیشنهادهایی را عرضه دادند:
- ساماندهی مدیریت پژوهش و حذف لاب یگری در عرضه طرح های پژوهشی؛
- نیازسنجی پژوهشی با شناسایی مسائل اساسی کشور؛
- تسری نوعی عقلانیت در استفاده از منابع و ابزار پژوهش برای حل مسائل اولویت بندی شده جامعه بشری؛
- بازاندیشی ارتباط مؤثر میان سیاست گذاران و پژوهشگران؛
- اهمیت دادن به کار گروهی در طرح های پژوهشی و تلاش پژوهشگران برای انجام پژوهش با همکاری یکدیگر؛
- شناسایی تمام ذی نفعان که به نحوی با تحقیق مورد نظر در ارتباط هستند و مشارکت دادن آنان در فرآیند تحقیق؛
- ساماندهی مجلات علمی، پژوهشی و اجبار آنان در استفاده از سیستم همانند جوّ پیش از پذیرش مقالات؛
- آموزش گسترده مصادیق تخلفات پژوهشی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و تبیین قوانین و مقررات بازدارنده و قوانین مجازات در مورد هر یک از آن مصادیق؛ همینطور قوت بخشیدن به جایگاه کارگروه های اخلاق در پژوهش در دانشگاه ها در مقام نهادی که سیاست های جلوگیری از تخلفات پژوهشی را اتخاذ می کند.
نتایج این پژوهش به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «شناسایی کژکارکردهای پژوهش در نظام آموزش عالی ایران: تحلیل کیفی دیدگاه ها و تجربیات پژوهشگران برتر، خبرگان و سیاست گذاران پژوهش در کشور» در فصل نامه علمی مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی انتشار یافته است.
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره