نتایج یك مطالعه نشان داد
مشاركت زنان و مردان در كار خانگی با تحصیلات آنها ارتباط دارد
آجاك: بر مبنای یافته های یك مطالعه، مشاركت مردان در كار خانگی با تحصیلات آنان و همسرانشان ارتباط مثبت دارد. دلیل این افزایش مشاركت می تواند با عوامل فرهنگی مانند تقویت نگرش های جنسیتی برابری طلبانه و اهمیت نقش والدینی در شوهران تحصیل كرده ارتباط داشته باشد.
به گزارش آجاک به نقل از ایسنا، تحصیلات یکی از مهم ترین عوامل اثرگذار بر تغییرات جمعیتی است. هم اکنون بیشتر جمعیت ایران باسواد هستند و تفاوت جنسیتی، بخصوص در مقاطع تحصیلی بالا به حداقل رسیده است. اما مشارکت زنان در بازار کار همچنان کم است.
خانواده سنتی در ایران خانواده ای مردسالار است و مردان را نان آور خانه می داند و خانه داری و فرزندپروری را بر عهده زنان گذاشته است. با وجود تغییرات گسترده ای که در بعضی ابعاد خانواده مانند زمان بندی ازدواج، تعداد فرزندان و فاصله موالید و... رخ داده مطالعات کمی و کیفی انجام شده در مناطق کشور نشان داده است که تفکیک جنسیتی نقش های خانگی تداوم دارد.
با عنایت به این که وجود نابرابری های جنسیتی در خانواده می تواند به تاخیر ازدواج، کاهش باروری و تضعیف کیفیت زندگی زوجین منجر شود و در سیاست گذاری های کلان تسهیل ازدواج و فرزندآوری و تقویت رابطه زوجین اهمیت دارد، «فاطمه ترابی» استادیار گروه جمعیت شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در پژوهشی نقش تحصیلات زوجین در تقسیم کار خانگی را مورد بررسی قرار داده است.
برای انجام این پژوهش از داده های طرح «گذران وقت» مرکز آمار ایران مربوط به پاییز و زمستان ۱۳۹۳ و بهار و تابستان ۱۳۹۴ در مناطق شهری استفاده شده است.
پرسش نامه این طرح شامل اطلاعاتی درباره خصوصیت های اجتماعی، اقتصادی و جمعیت شناختی اعضای خانوار و مدت زمان اختصاص یافته به فعالیتهای مختلف از جانب اعضای ۱۵ ساله به بالای خانواده است. در این پژوهش ۱۱ هزار و ۷۵۶ خانواده که در آنها زن و شوهر با هم زندگی می کنند، مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته های این پژوهش نشان داده است که زنان در طول شبانه روز ۶ ساعت و ۳۲ دقیقه به کار خانگی اختصاص می دهند و این زمان برای مردان یک ساعت و ۱۴ دقیقه است. به عبارت دیگر زنان پنج برابر شوهران وقت صرف کار خانگی می کنند.
از طرفی شوهران ۵ ساعت و ۵۳ دقیقه برای فعالیتهای شغلی وقت صرف می کنند در صورتیکه این زمان برای زنان ۳۵ دقیقه است. این مورد نشان داده است مردان ۱۰ برابر بیشتر به فعالیتهای شغلی اختصاص می دهند و الگوی جنسیتی مردان نان آور و زنان خانه دار فرزندپرور به وضوح در مناطق شهری کشور وجود دارد.
تفاوت های جنسیتی در فعالیتهای دیگری هم وجود دارد ولی خیلی کم تر از تفاوت های فعالیتهای شغلی و خانگی است. شوهران مدت زمان بیشتری را در مقایسه با زنان به فعالیتهای فردی اختصاص می دهند (۴ ساعت و ۲۹ دقیقه در مقابل ۴ ساعت و ۲ دقیقه). اما زنان بیشتر از شوهران در فعالیتهای اجتماعی مشارکت می کنند (یک ساعت و ۱۶ دقیقه در مقابل یک ساعت و چهار دقیقه).
بر مبنای داده های این مطالعه، ترکیب تحصیلی زنان و شوهران حدودا مشابه است و حدود ۹۰ درصد آنها باسواد هستند؛ هر چند بی سوادی در بین زنان بیشتر از شوهران است. حدود نیمی از زوجین تحصیلات دبیرستانی یا دانشگاهی دارند، اما تحصیلات دبیرستانی در بین زنان بیشتر از شوهران است و مردان تحصیلات دانشگاهی بیشتری دارند.
به صورت متوسط ۱.۵ فرزند در هر خانوار مشاهده می شود که زیر سطح جانشینی است. تعداد فرزندان زنان و شوهران بی سواد کم تر از زوجینی است که تحصیلات ابتدایی و راهنمایی دارند؛ اما این تعداد در سایر گروه های تحصیلی کاسته می شود. به صورتی که در خانوارهای زنان و شوهران دارای تحصیلات دانشگاهی ۱.۲ و ۱. فرزند حضور دارد. در حالیکه ارقام مشابه برای زنان و شوهرانی با تحصیلات ابتدایی و راهنمایی ۱.۷ فرزند است.
طبق نتایج به دست آمده، زنان شوهرانی که تحصیلات عالی دارند، مدت زمان کم تری را در مقایسه با زنان شوهران دارای تحصیلات کم تر از دبیرستان به کار خانگی اختصاص می دهند. زنان دارای تحصیلات دانشگاهی و زنان شوهران با همین سطح تحصیلی به ترتیب ۴۷ و ۲۹ دقیقه زمان کم تری صرف کارهای خانه می کنند.
هر یک ساعت فعالیت بیشتر در فعالیتهای شغلی، اجتماعی و فردی کار خانگی را حدود نیم ساعت می کاهد. کار خانگی با تعداد فرزندان رابطه مثبت دارد و هر یک فرزند بیشتر مشارکت زنان در کارهای خانه را ۲۵ دقیقه بالا می برد. به استثنای دو گروه سنی کمتر از ۳۰ سال و بین ۳۰ تا ۳۹ سال که تفاوت معناداری با هم ندارند، کار خانگی با افزایش سن به صورت خطی کاسته می شود. به صورتی که زنان ۶۰ ساله و بیشتر، یک ساعت و نیم کم تر از زنان زیر ۳۰ سال در خانه کار می کنند.
نتایج این پژوهش تابستان سالجاری (۱۳۹۹) به صورت مقاله علمی پژوهشی در فصل نامه «مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران» وابسته به دانشگاه تهران انتشار یافته است.
یافته های این مطالعه نشان داده است که افزایش تحصیلات، مشارکت زنان در کار خانگی را می کاهد البته چنین رابطه ای تنها به تحصیلات متوسط محدود است و تحصیلات عالی را شامل نمی شود؛ ازاین رو می توان گفت تحصیلات بیشتر با ایجاد فرصت فعالیتهای غیر خانگی، به هزینه مشارکت در کارهای خانه می افزاید و یا بعنوان منبعی برای چانه زنی به منظور کاهش فعالیتهای خانگی به کار می رود. باآنکه در ادبیات نظری و تجربی، تحصیلات به کمک افزایش فرصت های شغلی درآمدزا بر مشارکت در کارهای خانه تاثیر می گذارد، در جامعه ایران که مشارکت زنان در بازار کار پایین است، می توان بر فرصت مشارکت در فعالیتهای آموزشی، ورزشی، تفریحی و اجتماعی هم تمرکز کرد.
به قول پژوهشگر این مطالعه: «می توان رابطه کار خانگی شوهران با تحصیلاتشان را با عوامل فرهنگی مانند تقویت نگرش های جنسیتی برابری طلبانه و اهمیت نقش والدین در پرورش فرزندان در بین شوهران تحصیلکرده تر مرتبط دانست».
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره