در قالب یك پژوهش بررسی شد
دلالت های مفهوم مشترك سبك زندگی اسلامی ایرانی بر مؤلفه های ارزشیابی برنامه درسی
پژوهش «شناسایی مفهوم مشترك سبك زندگی اسلامی ـ ایرانی از دیدگاه مقام معظم رهبری ودلالت های آن بر برنامه درسی» از طرف محمد بنائیان سفید (مجری طرح)، دكتر محمدحسین یارمحمدیان و دكتر سید مهدی آقاپور (اساتید راهنما)، دكتر نرگس كشتی آرای (استاد مشاور) انجام شده و توسط دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1396 منتشر گردید.
به گزارش آجاک به نقل از ایسنا، در مقدمه این پژوهش آمده است: سبک زندگی راهی است برای تعریف ارزش ها، نگرش ها و رفتارهای افراد که اهمیت آن برای تحلیل های اجتماعی روز به روز افزایش می یابد.
چون سبک زندگی مبتنی بر فلسفه تعلیم و تربیت است و فلسفه تعلیم و تربیت چارچوبی نظری است که نقشی اساسی در هدایت و بازاندیشی امور علمی تعلیم و تربیت دارد، درکشور ما فلسفه تعلیم و تربیت هنوز صورتی مدون نیافته است و باید تلاش جدی برای میل به این مقصود بعمل آید تا کوشش شود اهداف، مبانی و اصول اساسی فعالیتهای تعلیم و تربیت مشخص شود.
براین اساس تعلیم و تربیت نمی تواند و نباید تربیت شدگانی را فراهم آورد که قادر به مشارکت و ایفای نقش در زندگی اجتماعی خود نباشند و عنوان اسلامی نیز از آن حکایت می کند که اندیشه و فرهنگ اسلامی به منزله امری ریشه دار در تاریخ این مرز و بوم، محتوا و جهت مشارکت مردم را مشخص می سازد و جریان تعلیم و تربیت باید تابع اصولی باشد که به باروری هرچه بیشتر سابقه فرهنگی اسلامی کشور منجر شود.
با توجه به اینکه سبک زندگی اسلامی-ایرانی باید در رفتارها و تعاملات، بروز و ظهور داشته باشد، پس فرهنگ سازمانی و غیرسازمانی می تواند نمونه ای از سبک زندگی اسلامی-ایرانی باشد. بدین سبب هدف از این پژوهش «واکاوی مفهوم سبک زندگی اسلامی-ایرانی از دیدگاه مقام معظم رهبری و دلالت های آن بر برنامه درسی» است.
این تحقیق، چون کیفی است از روش تحلیل محتوای مفهومی که از سنت پژوهشی کیفی برای تحلیل مفهوم و شبکه مفهومی و ساختار مفهوم سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی از دیدگاه مقام معظم رهبری استفاده شده و چون این تحقیق از نظر هدف یک پژوهش کاربردی است از نظر جمع آوری داده ها، پژوهشی کیفی است.
جامعه آماری، اسناد و مدارک و منابع مکتوب و دیجیتالی دردسترس دیدگاه مقام معظم رهبری در رابطه با موضوع تحقیق احصاء، بررسی، انتخاب، مقوله بندی و تحلیل محتوای مفهومی شده است.
موضوع سبک زندگی به علت گستره نفوذ تحلیلش درباره عقاید، عادات، انتخاب های مردم از یک سو و قدرت هنجارآفرینی آن از طرفی، اهمیت زیادی دارد و از جهتی دیگر، ادیان الهی درباره بیشتر اشیاء یا اشخاصی که اطراف آدمی را پرکرده اند و خیلی از رفتارهای وی، احکام، دستورالعمل و تقسیم بندی های درست یا غلط، خیر یا شر را به دنبال خواهد داشت، نگاه هنجاری دین به سبک زندگی را با اهمیت تر می کند و اهمیت فهم نگرش هنجارشناختی به سبک زندگی را تبیین می کند که سه اصل هنجارسازی می توانند تحلیل گر مؤثری برای فهم زندگی افراد در جامعه دینی باشد.
همچنین در بخش دیگری از این پژوهش بیان شده است: «انسان نیازهایی دارد و این نیازها را بگونه ای برآورده می سازد که به آسایش و آرامش نسبی برسد. البته در نگاه دینی که مبتنی بر شناخت آسمانی است، دنیا گذرگاهی آزمودنی و رنج آلود هست» (مقام معظم رهبری، 1391/7/23).
در ذیل عنوان این پژوهش نتایج منتج به آن به شرح ذیل نگاشته شده است:
با عنایت به اینکه «واکاوی مفهومی سبک زندگی اسلامی ایرانی از دیدگاه مقام معظم رهبری و دلالت های آن بر برنامه درسی (آیات و روایات) » و باتوجه به کلید واژه های احصاء شده از مفاهیم و اصطلاحات متون در رابطه با سبک زندگی باید ساحت های شش گانه (اعتقادی، عبادی و اخلاقی، سیاسی-اجتماعی، زیستی و بدنی، زیبایی شناختی و هنر، اقتصادی-حرفه ای و علمی و فناوری) همین طور عناصر برنامه درسی (تعقل و تفکر، ایمان، علم، عمل و اخلاق)، عرصه ارتباطی چهار گانه با برنامه درسی (خود، خالق، خلق، خلقت) و مؤلفه های برنامه درسی (ساختار، هدف، محتوا، روش و ارزش یابی) که در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و نیز برنامه درسی ملی ذکر شده است و در این مقاله کلیه متون انتخاب شده از 364 آیه از قرآن و 144 حدیث از ائمه معصومین (علیهم السلام) که در رابطه با سبک زندگی بوده است با چهار مؤلفه مذکور و در مقایسه با 110 متن در رابطه با سبک زندگی امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری مدظله العالی بررسی شده است که باید در تدوین برنامه درسی و محتوای کتب درسی مورد استفاده قرار گیرد، که در این یافته ها مشتمل بر 5353 کلید واژه در 27 شبکه مفهومی بیان شده است.
برخی از پیشنهادهای مبتنی بریافته های این تحقیق به شرح ذیل است:
نتایج دیدگاه مقام معظم رهبری و دلالت های آن بر برنامه درسی بیان کننده این واقعیت است که افرادی که در دوره ها و مقاطع تحصیلی مختلف آموزشی تحصیل می کنند در فراگیری آنان موضوعات مختلف در مفاهیم مشترک که پاسخ به سؤالات تحقیق است و در تدوین برنامه درسی مبتنی بر این یافته ها مورد توجه قرارگیرد.
همچنین یافته های این تحقیق نشان داده است که پروسه و اصول برنامه درسی در سبک زندگی اسلامی ایرانی باتوجه به مقایسه عمیق و همه جانبه با سبک زندگی غربی واشتراکات و افتراقات آن که بطور جامع بیان شده است، پروسه تبیینی سبک زندگی است که از رفتارهای روزمره تا فرهنگ زندگی و تمدن سازی و رسیدن به سبک زندگی در تمدن نوین اسلامی که منتج به تمدن سازی وتمدن نوین اسلامی می شود و می تواند غایت پیشرفت و واستمرار آنرا محقق کند و این مهم ابتناء سبک زندگی را برمبنای فلسفه تعلیم وتربیت که غایت مداری وهدف مداری را با پروسه در نظر گرفتن آرمان ها، مبانی و اصول، سیاست گذاری، اهداف کلان، اهداف راهبردی، اهداف عملیاتی و نهایتاً اهداف اجرایی را از نظریه تا عمل دربر می گیرد.
چگونگی ایجاد فرصت های یادگیری برمبنای دلالت های سبک زندگی اسلامی ایرانی مبتنی بر برنامه ی درسی می تواند به منزله ایجاد بستر وخلق یک برنامه درسی مبتنی بر تحول نظام آموزشی باشد که زمینه وفعالیت های تحقق آن توسط حوزه ستادی، حوزه های صفی و به ویژه در مدرسه، معلمین و دانش آموزان در کلاس درس متصور شد.
بنا بر اعلام مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، برای ارتقاء و پیشرفت کشور و رسیدن به تمدن نوین اسلامی که غایت سبک زندگی اسلامی است می توان با فرهنگ سازی، آموزش، برنامه ریزی غایت مدار و هدفمند و تفکر سیستمی باورمند و وحدت و یکپارچگی در وصول به آن نائل شد.
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره