پاسخ محققان كشور؛
چه نماییم تا مردم خطر كرونا را بهتر درك كنند؟
آجاك: چگونگی رفتار مردم در یك موقعیت اورژانسی، بستگی به فهم و ارزشیابی آنها از مخاطره و میزان لطمه پذیری آنها دارد. این مساله در ایام اخیر و با شیوع بیماری جهان گیر كرونا، ابعاد تازه ای به خود گرفته است و برهمین اساس پژوهشگران كشور در مطالعه ای، آنرا مورد بررسی دقیق قرار داده اند.
به گزارش آجاك به نقل از ایسنا، در ادبیات عمومی، درك خطر بلایا، بعنوان رفتار متناسب با مخاطرات در نظر گرفته می شود تا نتایج منفی بلایا كمتر شوند. ارتباطات خطر كه نقش مهمی در اجرای رفتارهای احتیاطی دارد موجب درك واقع بینانه از خطر دركنار دانش و مهارت صحیح برای ارتقاء و اقدامات پیشگیرانه می شود. متخصصین، درك خطر را به پروسه جمع آوری، انتخاب و تفسیر سیگنال در مورد اثرات نامطمئن حوادث، فعالیت ها یا فناوری ها، اطلاق می كنند. این مساله در ایام اخیر و باتوجه به شیوع بیماری ناشی از ویروس CoV-SARS ۲ بعنوان مخاطره ای طبیعی و بیولوژیك، اهمیت دوچندانی پیدا كرده است.
به بیان پژوهشگران، مخاطره نوظهور كه از شهر ووهان چین آغاز شد و چند ماه از پدیدار شدنش می گذرد، الان تمام كره زمین را فراگرفته است. راه های مقابله با مهار شیوع بیماری ناشی از ویروس فوق تحت عنوان كووید-۱۹ متمركز بر شناسایی، معالجه و جداسازی افراد آلوده، ردیابی و قرنطینه كردن تماسهای نزدیك آنها، كاهش مسافرت ها و اجتناب از خوردن گوشت نیم پز و ترویج مشاركت عمومی جامعه برای شكستن زنجیره انتقال اعلام شده است. اما نتایج مطالعات نشان می دهند كه درك خطر در جوامع و فرهنگ های مختلف متفاوت می باشد. تجربیات مربوطه به مهار اپیدمی های بیماری های واگیر ازجمله سارس، آنفلوانزا وآنفلوانزای خوكی نشان داده است استراتژی های اتخاذشده و نتایج كسب شده به میزان زیادی نیازمند شناخت ادراك خطر مردم همان مناطق است و بایستی در این خصوص تحقیقات جامعی انجام داد.
در این رابطه، پژوهشگرانی از دانشگاه علوم پزشكی سبزوار، دست به انجام مطالعه ای زده اند كه در آن، عواملی كه بر درك خطر بیماری كووید-۱۹ توسط ایرانیان مؤثر هستند، مورد بررسی واقع شده اند.
این مطالعه توصیفی با استفاده از پرسشنامه درك خطر به صورت آنلاین در بین كاربران ایرانی شبكه های اجتماعی تلگرام و واتساپ انجام شده است و ۳۶۴ نفر از ۲۰ استان كشور با بازه سنی ۲۰ تا ۳۹ سال در آن مشاركت داشته اند.
نتایج این مطالعه نشان داد كه به ترتیب، عوامل مذهبی- فرهنگی، سیاسی، شناختی، اجتماعی و احساسی در درك خطر ایرانیان از بیماری كووید ۱۹ مؤثر هستند. همین طور مطابق این یافته ها، اعتقادات و فرهنگ بیشترین همبستگی مثبت و احساسات بیشترین همبستگی منفی را با درك خطر ایرانیان از بیماری فوق دارند. این بدان مدلول است كه هرچه افراد با موضوع بیماری كووید-۱۹، بیشتر احساسی برخورد كنند، درك خطر در آنها پایین تر می آید.
در این خصوص، فاطمه قارداشی، پژوهشگر مركز تحقیقات غیرواگیر دانشكده پیراپزشكی دانشگاه علوم پزشكی سبزوار و همكارش در این تحقیق می گویند: «نتایج این مطالعه را می توان در چند دسته مورد بحث قرار داد كه نخستین آن، بی اعتمادی به هشدارهای مسئولین است كه مثال آن در رفتارهای كنونی جامعه، عدم به كارگیری دستورالعمل های پیشگیری و عدم كاهش فعالیتهای اجتماعی مشهود است».
این پژوهشگران می افزایند: «بر اساس مطالعات انجام شده اعتماد به مدیران، از اجزاء بنیادین درك خطر افراد جامعه است. درواقع، اعتماد، موضوع مهمی است كه در مدیریت كاهش خطر، نقش اساسی برای تبعیت از دستورالعمل ها و سفارش ها ایفا می كند».
برمبنای نتایج این مطالعه، بیشترین همبستگی را عوامل مذهبی و فرهنگی در درك خطر ایرانیان از بیماری كرونا به عهده دارند. به این جهت طبق نظر مجریان این تحقیق، نقش روحانیون و مسئولین فرهنگی كشور در درك خطر بیماری كووید-۱۹ اهمیت بالایی دارد و لازم است توجه ویژه برای ادای صحیح این نقش داشته باشند تا هر چه سریع تر به یك عملكرد اجتماعی درست در خصوص جلوگیری از انتشار كرونا برسیم.
همچنین، لازم است در ایجاد احساسات واقعی و درست مردم بیشتر تلاش شود و مطالعات بیشتری در جهت بهبود آن صورت گیرد.
قارداشی و همكارش معتقدند: «در مطالعات دیگر نیز مشخص شده است دولت و خصوصاً نظام سلامت در حوزه در رابطه با عوامل اجتماعی و آموزش ضعیف عمل كرده اند. این در شرایطی است كه آموزش در صفحات اجتماعی می تواند موجب افزایش سلامت آحاد جامعه و خصوصاً سالمندان شود».
این پژوهشگران درباب عوامل سیاسی مؤثر بر این مساله بیان داشته اند: «بر اساس مطالعات انجام شده، افرادی كه اعتماد بیشتری به دولت دارند، در صورت بی اعتبار شدن آن سطح تحمل خطر خودرا از دست می دهند و ممكنست نسبت به خطرات بی اهمیت شوند».
بگفته آنها، «بهبود اعتبار دولت، مهم ترین عامل در تحمل خطر در افراد جامعه محسوب می گردد. پس تقویت اعتبار دولت و افزایش ارتباطات خطر بدین منظور سفارش می شود و لازم است مسئولین حكومتی همت بیشتری به خرج دهند و تمام امكانات را در جهت بالا بردن درك خطر ایرانیان به كارگیرند تا با افزایش درك خطر در جامعه، بتوان از پتانسیل عظیم مردم در این راستا كمك گرفت».
یافته های این تلاش علمی پژوهشی در شماره دوم از بیست و دومین جلد نشریه «طب نظامی» متعلق به دانشگاه و پژوهشگاه علوم پزشكی بقیه الله (عج) انتشار یافته اند.
منبع: آجاك
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره