كشف جدید دانشمندان
فعالیت آتشفشان ها چگونه است؟
به گزارش آجاک، دانشمندان آتشفشان شناس با نمونه برداری از مواد مذاب آتشفشان فاگرادال افجال در ایسلند موفق شدند فرآیندی را کشف کنند که آنها را به درک نحوه کار آتشفشان ها نزدیک می کند.
به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از وبگاه سایِنس دِیلی (Science Daily)، هر خبری که به ما می رسد دیدگاهمان را در رابطه با جهانی که در آن زندگی می نماییم تغییر نمی دهد؛ اما برای متیو جکسن (Matthew Jackson)، دانشمند دانشگاه کالیفرنیا، سانتاباربارا، در آمریکا و هزاران دانشمند آتشفشان شناس دیگر در سرتاسر جهان، یک خبر از حقایقی مهم پرده برداشت.
جکسن و همکارانش در حین نمونه برداری از مواد مذاب (ماگما) آتشفشان فاگرادال افجال (Fagradalsfjall) در ایسلند، فرآیندی را کشف کردند که از همه فرآیندهایی که دانشمندان در دو دهه گذشته بر روی آن مطالعه کرده بودند، پویاتر است. آنها از این که به کشف نحوه کار آتشفشان ها نزدیک شدند، هیجان زده اند.
در مارس ۲۰۲۱، آتشفشان فاگرادال افجال، واقع در جنوب غربی ایسلند فوران کرد. پنج هزار زمین لرزه با شدت چهار ریشتر و بیشتر رخ داد و بیشتر مردم ایسلند را نگران کرد. مواد مذاب غلغل می کردند و از سوراخی که در داخل زمین در منطقه نسبتاً خالی گِلدینگالادور (منطقه ای نزدیک ریکیاویک، پایتخت ایسلند) بود، بیرون می پاشیدند.
دانشمندان و بازدیدکنندگان به منطقه آتشفشانی هجوم بردند تا جدید ترین شکل پوسته زمین را ببینند. به لطف بادهایی که گازهای مضر را دور می کردند و به علت آهسته بودن جریان گدازه، دانشمندان توانستند به اندازه کافی نزدیک شوند تا از ابتدا از گدازه نمونه برداری کنند.
زمین شناسان دانشگاه ایسلند به دنبال کشف این بودند که ماگما از چه عمقی از گوشته نشأت گرفته است، و پیش از فوران در چه فاصله ای از سطح ذخیره شده بود و قبل و در هنگام فوران در مخزن چه اتفاقی افتاده است. این سؤالات اساسی، در واقع بعضی از بزرگ ترین مشکلات سر راه کسانی است که در رابطه با آتشفشان ها مطالعه می کنند؛ چونکه فوران ها پیشبینی شدنی نیستند، شرایط حاد و خطرآفرین است و خیلی از آتشفشان های فعال دور و دسترسی ناپذیر هستند.
در چند هفته اول، آنچه بالا آمد، نوعی ماگمای تهی شده بود که در مخزن، واقع در حدود ۱۶ کیلومتری زیر سطح انباشته شده بود. اما در ماه آوریل، شواهد نشان داد که محفظه با مذاب هایی از نوع عمیق تر و غنی شده با ترکیبی متفاوت باردیگر پُرمی شود که از ناحیه ای متفاوت از ستون گوشته بالاآمده در زیر ایسلند نشأت می گرفت. این ماگمای جدید دارای ترکیب شیمیایی کمتر اصلاح شده، با محتوای منیزیم بیشتر و نسبت بیشتری از گاز دی اکسیدکربن بود که نشان دهنده این بود که گازهای کمتری از این ماگمای عمیق تر خارج شده است. در ماه مه، ماگمایی که بر جریان غالب بود، نوع عمیق تر و غنی شده بود. به قول دانشمندان این تغییرات سریع و شدید در ترکیب ماگما، قبلاً هیچگاه مشاهده نشده است.
جکسن می گوید: این تغییرات در ترکیب شاید زیاد هم نایاب نباشد اما فرصت نمونه برداری از فوران ها در مراحل بسیار اولیه، یک اتفاق معمولی نیست؛ مثلا نزدیک ترین فوران پیش از فوران آتشفشان فاگرادال افجال در سال ۲۰۲۱، در ارتباط با شبه جزیره جنوبی ایسلند است که هشت قرن پیش رخ داد. او احتمال می دهد که این فعالیت آتشفشانی جدید علامت شروع یک چرخه آتشفشانی احتمالی در جنوب غربی ایسلند باشد که قرن ها به طول بینجامد.
حاصل یافته های این دانشمندان در مجله طبیعت (Nature) انتشار یافته است.
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(0)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره