نگاهی به صفر تا صد فعالیت كمیته های اخلاق در پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی
آجاك: از میان 43 واحد علوم پزشكی دانشگاه آزاد اسلامی كه دارای كمیته اخلاق هستند، ˮدانشكده داروسازی و علوم داروییˮ دانشگاه علوم پزشكی آزاد اسلامی تهران با 701 مصوبه، فعال ترین كمیته اخلاق در بین واحدهای علوم پزشكی این دانشگاه به شمار می آید.
به گزارش آجاك به نقل از ایسنا، رعایت موازین حقوقی و اخلاقی در پژوهش های علوم پزشكی از اهمیت به سزایی برخوردارست و اجرای طرح های تحقیقاتی مختلف همچون پژوهش بر روی انسان ها و جمع آوری و نگهداری اطلاعات، موجب افزایش نگرانی از سوء استفاده و زیان رساندن به انسان ها؛ عدم رعایت موازین اخلاقی در طراحی و اجرای طرح ها و بهره گیری نامشروع از اطلاعات شده است.
در این میان دانشگاه آزاد اسلامی با سهم ۳۸ درصدی خود در پوشش آموزش عالی كشور بنا بر اظهارات مسئولان این دانشگاه و ۹۶ واحد دانشگاهی در حوزه علوم پزشكی، دارای بیشترین تعداد زیرمجموعه ها (۴۳ زیرمجموعه) در كمیته ملی اخلاق در پژوهش های زیست پزشكی نیز هست.
از میان ۶۴ هزار و ۴۸۱ كل مصوبات كمیته های اخلاق در پژوهش، دانشكده داروسازی و علوم دارویی " دانشگاه علوم پزشكی آزاد اسلامی با ۷۰۱ مصوبه، دانشكده پزشكی علوم پزشكی آزاد اسلامی تهران با ۶۱۴ مصوبه و دانشگاه آزاد واحد اصفهان (خوراسگان) با ۵۴۲ مصوبه، جزو واحدهایی هستند كه كمیته های اخلاق در آنها نسبت به سایر واحدها (با اختلاف)، فعالیت بیشتری دارند.
این در حالیست كه برخی واحدهای این دانشگاه كه دارای كمیته های اخلاق پژوهش (كمیته های سازمانی) هستند، تابحال هیچ مصوبه ای را تصویب یا حداقل منتشر نكرده اند كه همچون آنها می توان به دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، واحد تهران شمال و واحد پرند اشاره نمود.
كمیته اخلاق دانشگاهی معاونت علوم پزشكی دانشگاه آزاد اسلامی نیز، كه اخیرا در یازدهمین جلسه خود به عملكرد كمیته های سازمانی اخلاق در پژوهش های زیست پزشكی واحدهای این دانشگاه پرداخته است، مسئولیت بررسی و اعطای كد اختصاصی به واحدهای دانشگاهی تحت عنوان كمیته اخلاق سازمانی را بر عهده داشته و در همان جلسه نیز با اعطای كد اخلاق به ۷ واحد دانشگاهی متقاضی شامل تهران مركزی، بهبهان، تربت جام، سنندج، خمینی شهر، بندرعباس و ابهر موافقت كرده است.
در این نشست با حضور محسن نفر، معاون علوم پزشكی دانشگاه آزاد اسلامی چنین عنوان شده كه الان ۵۰ واحد دانشگاهی در ۲۴ استان كشور دارای كد كمیته اخلاق سازمانی از معاونت علوم پزشكی دانشگاه هستند و این موارد در سامانه ملی كمیته اخلاق وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی به آدرس ethics.research.ac.ir به ثبت رسیده است.
از میان ۷۲۱۱ مقاله، طرح پژوهشی و پایان نامه واجد شرایطی كه كد كشوری اخلاق برای آنها صادر شده، بیشترین كدهای اخلاق اختصاص داده شده به ترتیب مربوط به دانشگاه علوم پزشكی آزاد اسلامی تهران، واحد علوم و تحقیقات تهران و واحد اصفهان (خوراسگان) هستند.
در دستورالعمل رسیدگی به تخلفات پژوهشی، كه به كمیته های ملی و دانشگاهی اخلاق در پژوهش های زیست پزشكی ابلاغ گردیده است، چنین عنوان شده كه اجرای صحیح این دستورالعمل بر عهده رئیس دانشگاه یا مؤسسه مربوط بعنوان رئیس كمیته اخلاق در پژوهش دانشگاهی است و نیز كمیته ملی اخلاق موظف است بر حسن اجرای این دستورالعمل نظارت داشته باشد. همین طور یكی از مصادیق تخلف پژوهشی در این دستورالعمل (ذیل تخلفات قبل از شروع مراحل انجام پژوهش)، عدم ستاندن مجوز كمیته اخلاق در پژوهش است.
بر این اساس چنان چه طرح نامه پژوهش های زیست پزشكی - با هر نام و عنوان همچون طرح، طرح تحقیقاتی، پژوهش، مطالعه، پایان نامه و مانند آن ها- در دانشگاه یا مؤسسه مربوطه ثبت نشود؛ یا مجوز كمیته اخلاق در پژوهش را دریافت نكند، یك تخلف از نوع تخلفات قبل از شروع مراحل انجام پژوهش به شمار می آید.
همین طور زمانی كه یك مطالعه در كمیته اخلاق در پژوهش تصویب می شود، كلیه مسؤولیت های حقوقی و حرفه ای اجرای طرح بر عهده محقق و همكاران اوست و مجوز كمیته اخلاق در پژوهش، هیچ مسئولیتی برای این كمیته ایجاد نمی كند.
منبع: آجاك
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره