32 درصد ثبت اختراعات ایران در دفاتر اروپا و آمریکا در حوزه نانو است
۳۲۴ پتنت نانو ایران در ۱۶ سال قبل در دفاتر ثبت پتنت معتبر از قبیل دفتر آمریکا (USPTO) و اروپا (EPO) ثبت شده است که این تعداد، معادل ۳۲ درصد از کل پتنت های ایران (مربوط به تمامی حوزه های علم و فناوری) در این دفاتر است.
به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، برنامه دوم پیشرفت نانو با عنوان سند گسترش کاربرد فناوری نانو در افق ۱۴۰۴ در دهه دوم پیشرفت فناوری نانو در محورهای علمی، تجاری سازی، صنعتی سازی، همکاریهای بین المللی در چارچوب تبادلات دوجانبه، ارتقای نقش آفرینی و ورود موفق محصولات داخلی به بازارهای بین المللی در کشور شروع شد.
سند گسترش کاربرد فناوری نانو در افق ۱۴۰۴ در ۲۳ مهرماه ۱۳۹۶ به تصویب هیات دولت رسید و در ۲۹ آذرماه ۱۳۹۶ به دستگاه ها ابلاغ گردید به شکلی زمینه ساز آغاز دهه دوم پیشرفت فناوری نانو در کشور شد و راه برای بهره گیری از آثار اقتصادی و اجتماعی فناوری نانو و مشارکت در مسابقه جهانی در این حوزه هموارتر شده است.
سیاست ها و برنامه های توسعه فناوری نانو در دوره ده ساله دوم تا افق ۱۴۰۴ در محورهای «مرجعیت علمی و پرورش پژوهشگران ایرانی تراز اول جهان»، «توسعه و تجاری سازی فناوری های نانو با نوآوری جهانی»، «صنعتی سازی و تحول در صنایع موجود کشور بر پایه فناوری های نانو بومی»، «توسعه همکاری علمی، فناوری و صنعتی بین المللی در چارچوب تبادلات دوجانبه نه صرفاً گیرنده»، «ارتقای نقش آفرینی فناوری نانو در افزایش کیفیت زندگی مردم» و «ورود موفق فناوری و محصولات داخلی به بازارهای بین المللی» استوار است.
پرورش و توسعه سرمایه های انسانی ماهر و کارآمد فناوری نانو
ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با هدف شناسایی و پرورش استعدادها، تابحال بالغ بر یک میلیون و سیصد هزار دانش آموز را در چارچوب برنامه های متنوع آموزشی همچون کارگاه، جشنواره، مسابقه و المپیاد، با مبانی و کاربردهای فناوری نانو آشنا کرده است.
در هر استان، حداقل یک آزمایشگاه دانش آموزی آموزش فناوری نانو (در مجموع ۸۸ آزمایشگاه) با تجهیزات تخصصی ساخت ایران به راه افتاده است. در این برنامه ها تلاش می شود افراد مستعد و برگزیدگان این مسابقات و المپیادها، در چارچوب کانون برگزیدگان باشگاه نانو ساماندهی شده تا به نقش آفرینی در زیست بوم فناوری نانو مشغول شوند.
با توجه به سبب گیری برنامه فناوری نانو که از ابتدا رویکرد درون زا و متکی به توان علمی داخلی داشته است، ستاد فناوری نانو با یک الگوی حمایتی و بدون این که رقیب نهادهای دانشگاهی و پژوهشی شود، باعث شد بیشتر از ۴۰ هزار نفر در سطوح کارشناسی ارشد، دکتری و اعضای هیات علمی در بیشتر از ۱۵۰ مرکز دانشگاهی، در زمینه آموزش و پژوهش فناوری نانو فعال شوند. رویکرد جدید بر شکل گیری تیم های تحقیقاتی توانمند با تمرکز بر حوزه های مشخص برای دستیابی به محصولات نوآورانه و رفع نیازهای صنایع تاکید دارد.
در حوزه تولید علم نانو، پژوهشگران ایرانی تابحال با انتشار نزدیک به ۹۵ هزار مقاله در مجلات معتبر نمایه شده در ISI، رتبه چهارم جمهوری اسلامی ایران در علم نانو را در جهان در سال ۲۰۲۲ تثبیت کردند. این در شرایطی است که در سال ۲۰۰۱ میلادی؛ ایران با انتشار ۱۰ مقاله، دارای رتبه ۵۷ بود.
اذعان ناظران خارجی به جهش علمی نانو
در تحقیقی بین المللی که با بودجه بنیاد ملی علم ایالات متحده (NSF) توسط محققان دانشگاه معتبر جورجیاتک آمریکا با همکاری محققانی از چین انجام و نتایج آن در مقاله ای در سال ۲۰۱۸ انتشار یافت، بر قرار گرفتن ایران در بین پنج کشور پیشرو جهان در حوزه نانو صحه گذاشته است و تاکید می کند ایران نه تنها در حجم تولید علم نانو بلکه در جهت گیری و کیفیت دستاوردهای علمی هم پیشرو است.
این تحقیق بین المللی، به مقایسه کشورها و موسسات علمی و فناوری برپایه شاخص جدیدی تحت عنوان «تمرکز بر حوزه های در حال ظهور فناوری» می پردازد. این معیار نشان داده است که ایران، نه تنها از لحاظ تولید علم نانو در سال ۲۰۱۷ میلادی به رتبه پنجم جهان دست پیدا کرده است، بلکه بیشترین تمرکز را به همراه چهار کشور پیشرفته دیگر، بر نوظهورترین و پیشروترین حوزه های علم و فناوری قرارداده است.
توسعه فناوری، نوآوری و زیرساخت های نانو
شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو با هدف ایجاد بستری مناسب برای عرضه خدمات آزمایشگاهی به محققان دانشگاهی و صنعتی و استفاده بهتر از ظرفیت های آزمایشگاهی کشور تشکیل شد. الان ۲۸۳۰ دستگاه نانو در ۸۷ آزمایشگاه تحقیقاتی در دانشگاه ها و بخش خصوصی در چارچوب شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو به عرضه خدمات مشغول هستند.
آموزش و پژوهش در فناوری نانو، متکی به تجهیزات پیشرفته ای است که عموماً تهیه آنها از خارج با مشکل مواجه می باشد و از سویی بدون ورود به عرصه ساخت این تجهیزات، کشور نمی تواند به نوآوری و پویایی در تولید محصولات جدید برسد. تابحال ۲۲۶ دستگاه پیشرفته توسط ۶۱ شرکت ایرانی ساخته شده که مهم تر از بازار بوجود آمده و قطع وابستگی به خارج، سبب خودباوری در متخصصان شرکتهای داخلی هم شده است.
در ۱۶ سال گذشته، ۳۲۴ پتنت نانو ایران در دفاتر ثبت پتنت معتبر از قبیل دفتر آمریکا (USPTO) و اروپا (EPO) ثبت شده است که این تعداد، معادل ۳۲ درصد از کل پتنت های ایران (مربوط به تمامی حوزه های علم و فناوری) در این دفاتر است.
زیرساخت های تولید نیمه صنعتی نانو (نانوفب) نقش مهمی در تسریع تجاری سازی فناوری های توسعه یافته به کاربردهای صنعتی دارند. تابحال مراکز مختلف تولید نیمه صنعتی نانو همچون مرکز صنعتی سازی نانوفناوری کاربردی (شامل۶ پایلوت تجهیزات نیمه صنعتی)، فب نانوداروی ضدسرطان، نانوفب باتری پیشرفته، فب الکترونیک چاپی، فب سلول خورشیدی، مرکز نانو کامپوزیت و مرکز توسعه نانوالکترونیک به راه افتاده است.
موضوع استانداردسازی یکی از مهم ترین زیرساخت های تجاری سازی و توسعه بازار محصولات فناورانه به حساب می آید. تابحال ۱۳۹ استاندارد ملی فناوری نانو در کشور تدوین و به تصویب کمیته ملی استاندارد فناوری نانو رسیده است. همینطور تابحال ۹ استاندارد در سازمان بین المللی استاندارد (ISO) با پیشنهاد و راهبری جمهوری اسلامی ایران تدوین شده و به تصویب رسیده است.
رسوخ فناوری نانو در صنایع موجود کشور و صنعتی سازی فناوری نانو
شبکه تبادل فناوری نانو برای رفع تقاضاهای شرکتهای صنعتی موجود بر پایه فناوری های توسعه یافته داخلی بوجود آمده است. در این شبکه، ۴۴ کارگزار تبادل فناوری نانو مشغول فعالیت هستند و تا نیمه اسفند ماه ۱۴۰۰، تعداد ۳۸۲۸ تقاضای صنعتی احصا شده و ۳۴۷ پروژه موفق تبادل فناوری نانو بین فناوران و شرکتهای صنعتی درکشور به اتمام رسیده است.
چالش فناوری و نوآوری یک رقابت با هدف توسعه راهکارهای فناورانه برای حل مشکلات بنگاه های صنعتی یا توسعه خدمات و محصولات نوآورانه است. در این نوع مسابقات، شرکتهای صنعتی خصوصی یا دولتی می توانند مناسب ترین راهکارهای فناورانه را برای غلبه بر مشکلات فناورانه خود بیابند.
شرکت کنندگان در چالش نوآوری را عمدتا دانشجویان یا اعضای هیات علمی دانشگاه ها و پژوهشگاه ها، پژوهشگران مستقل و شرکتهای کوچک و متوسط خلاق و نوآور (اعم از دانش بنیان و غیر آن) از داخل یا خارج کشور می سازند.
ساخت ماشین آلات مورد نیاز جهت راه اندازی خطوط تولید محصولات نانو بعنوان یکی از اولویت های اصلی توسعه صنعت نانو است. تابحال بیشتر از ۱۰۰ خط تولید صنعتی با ماشین آلات و تجهیزات نانو ساخت ایران مورد بهره برداری قرار گرفته اند. همینطور علاوه بر تأمین تجهیزات صنعتی برای صنایع داخل کشور، بعضی از این تجهیزات و خطوط تولید همچون خط تولید صنعتی نانوالیاف، خط تولید پوشش های سخت نانو و سامانه نانو تصفیه صنعتی پساب به کشورهای کره جنوبی، چین و مالزی صادر گردیده است.
افزایش محصولات نانو ساخت ایران و توسعه بازار نانو
هم حالا ۹۱۵ محصول نانو در بیشتر از ۱۵حوزه صنعتی برپایه فناوری های داخلی تولید و روانه بازار می شود. در سال ۱۳۹۹، رقم کلی فروش محصولات نانو ساخت ایران معادل ۱۱۵.۴۵۳ میلیاردریال بوده است.
گسترش برنامه های صادراتی محصولات نانو در سالهای اخیر و ایجاد پایگاه های صادراتی نانو در کشورهای چین، هند، اندونزی، سوریه، ترکیه و عراق بستر ورود کالا، تجهیزات و خدمات فناوری نانو ایران به بازارهای جهانی را فراهم نموده است. تابحال محصولات نانو ساخت ایران به ۴۹ کشور در پنج قاره جهان صادر گردیده است.
منبع: آجاك
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(0)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره