مروری بر نتایج یك پژوهش؛
زنان بی خانمان شب ها كجا می روند؟
به گزارش آجاك بی خانمانی همچون مسائل اجتماعی قابل توجهی است كه در عصر حاضر اغلب كشورهای جهان شامل توسعه یافته و توسعه نیافته درگیر آن هستند و در سطح جامعه ایران و به خصوص در سال های اخیر به شكل جدی تری گسترش یافته است.
به گزارش آجاك به نقل از ایسنا، امروزه ابعاد مسائل اجتماعی روز به روز گسترده تر و جامعه را با مشكلاتی ناشی از آن درگیر می كند. دلایلی همچون عدم رصد دقیق و علمی مسائل اجتماعی در ایران، عدم انجام پژوهش های بزرگ مقیاس، نبود سازمان متولی در حوزه ساماندهی افراد بی خانمان و موازی كاری ارگان های دولتی ومواردی نظیر آن سبب شده كه آمار دقیقی از تعداد افراد بی خانمان در ایران وجود نداشته باشد.
در پژوهشی كه در مورد "فهم تجربه زیسته زنان بی خانمان" توسط علی اصغر درویشی فرد (دانشجوی دكتری مددكاری اجتماعی) و خدیجه فیضی پور (دانشجوی كارشناسی ارشد مددكاری اجتماعی) با جامعه آماری ۱۸ نفر از افرادی كه همگی در یك ملاك خاص (تجربه بی خانمانی) انجام شده، آمده است: « زنان بی خانمان دارای شرایط و وضعیت بسیار دشواری هستند كه آنها را در مقابل صدمه ها و تهدیدهای ناشی از بی خانمانی، صدمه پذیر می كند. در واقع آنها به حدی درگیر تجریبات منفی ناشی از بی خانمانی شده اند كه اولا تداوم بی خانمانی آنها را به دنبال داشته و ثانیا امكان رهاشدگی از شرایط منفی را برای آنها دشوار كرده است.»
در این پژوهش آمده است: « نتایج بی خانمانی، نه تنها شامل خود فرد می شود بلكه خانواده و جامعه را هم به شدت متاثر كرده و هزینه های هنگفتی را به جای میگذارد. زنان درگیر در شرایط بی خانمانی نسبت به مردان بی خانمان، به علل مختلف میزان صدمه پذیری بیشتری را متحمل و با مسائل و مشكلات عمیق تری درگیر می شوند و توان كمتری برای سالم ماندن در شرایط بی خانمانی و عوامل آزار دهنده آنرا دارند.»
محققان می گویند: « بیشتر از ۶۵ درصد زنان بی خانمان حاضر در پژوهش تحصیلات ابتدایی داشته اند و در واقع در سنین كودكی یا ترك تحصیل كرده اند و یا به علت ازدواج زودهنگام از تحصیل باز مانده اند. فقر فرهنگی و اجتماعی از مهم ترین مولفه های در رابطه با آنها است. عدم موفقیت تحصیلی همچون عواملی است كه توسط اكثریت این افراد تجربه شده است.»
در این پژوهش میانگین سنی افراد حاضر در پژوهش ۳۷ سال بوده است، همینطور اكثریت افراد حاضر در پژوهش، ازدواج در سن زیر ۲۰ سال را تجربه كرده اند. ازدواج الزامی تجربه ای است كه اكثریت آنها به آن اشاره كرده اند. پارك ها، دره ها، خیابان ها، فضاهای بی دفاع شهری، مخروبه ها، ساختمان های نیمه كاره و نظایرآن از مهم ترین مكان هایی است كه زنان بی خانمان جهت اسكان خود انتخاب می كنند كه در هر مرحله با عنایت به شرایط حكم، بخشی از این مكان ها بیشتر ترجیح داده می شود.»
یافته ها نشان می دهد: « بخش قابل توجهی از زنان بی خانمان شب ها شخصا به مددسراهای شهرداری روانه می شوند، تا اینكه شب ها را با امنیت خاطر به بامداد برسانند. بخش مهمی از آنها هم توسط گشت فوریت های خدمات اجتماعی شهرداری شناسایی و به مددسراها ارجاع داده می شوند. علاوه بر این دسته ای از زنان كسانی هستند كه سرپناه اصلی و دائمی آنها خیابان است و حتی از رفتن به مددسراهای شهرداری خودداری می كنند؛ برخی از آنان هم با افرادی به صورت غیر رسمی زندگی می كنند. طلاق و متاركه والدین، اعتیاد والدین یا یكی از آنها، خشونت های خانوادگی، ازدواج در سنین پایین، ازدواج اجباری، بی سوادی، ترك تحصیل در سنین پایین، تجربه نامادری یا ناپدری، شرایط اسفبار خانوادگی و به صورت كلی آشفتگی وضعیت خانوادگی و روابط خانوادگی از هم گسیخته، بارز ترین خصوصیت های مشترك و عمومی افراد مورد مطالعه، در محیط خانواده بوده است.»
درویشی فرد و همكارانش می گویند: « از نظر عاطفی هر انسانی نیازمند یك سری نیازها است. رابطه عاطفی و روانی با دیگران از مهم ترین نیازهای انسان است. فرد بی خانمان از این حمایت عموما محروم است. اگر كسی مقرر است از وی حمایتی كند عموما سودجویانه و همراه با سوء استفاده است. در واقع یك رابطه انسانی نیست و همین مساله توسط خود زنان به راحتی درك می شود. این زنان بارها خشونت های جسمی و جنسی را تجربه كرده اند؛ بارها به قول خودشان خفت شده اند، به دفعات در فضاهای نامناسب نظیر داخل ماشین، فضاهای بی دفاع شهری و... مورد آزار قرار گرفته اند.»
در نتایج این پژوهش آمده است: « زنان بی خانمان دارای شرایط و وضعیت بسیار دشواری هستند كه آنها را در مقابل صدمه ها و تهدیدهای ناشی از بی خانمانی، صدمه پذیر می كند. خانمهایی كه الان درگیر بی خانمانی هستند، پیش از بی خانمانی و در محیط خانواده از وضعیت نامناسبی رنج برده اند و آشفتگی حاكم بر محیط خانواده از ریسك شاخص های كلیدی در جدایی آنها از خانواده و بی خانمانی فعلی بوده است. بعد از آنكه زنان محیط خانواده را ترك كرده و یا از این محیط رانده شده اند و در معرض بی خانمانی قرار گرفته اند، با فقدان حمایت های اجتماعی لازم از جانب نهادهای ذیربط رو به رو شده اند و فقدان یا ضعف این حمایت های اجتماعی هم هم منجر به بی خانمانی آنها شده است.»
این پژوهش در شماره چهاردهم پژوهشنامه مددكاری اجتماعی انتشار یافته است.
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره