پژوهشگران پیشنهاد كردند
راهکارهایی برای پراستناد کردن مقاله ها
پژوهشگران علم سنجی و علم اطلاعات و دانش شناسی مقالات پراستناد ایرانی که در یک بازه زمانی ده ساله انتشار یافته را بررسی کردند و به این پرسش پاسخ دادند که چگونه می توان یک مقاله را به مقاله ای پراستناد تبدیل کرد؟
به گزارش آجاک به نقل از ایسنا، مقالات پراستناد بعنوان آثار علمی با کیفیت شناخته می شوند و برمبنای تحلیل ها و از نظر فاکتورهای استناد، نسبت به سایر تحقیقات برتری دارند و بیشتر مورد توجه پژوهشگران قرار می گیرند.
تعداد مقالات پراستناد؛ بعنوان شاخصی جهت بررسی کیفیت پژوهش، تاثیرگذاری استنادی افراد، موسسه ها و کشورها مورد استفاده قرار می گیرد و تولید مقالات پراستناد موجب تغییر و جابه جایی رتبه علمی موسسات پژوهشی می شود.
در نظام های رتبه بندی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی مانند «لایدن»، «شانگ های»، «یو اس نیوز» تعداد تولیدات علمی پراستناد و پژوهشگران دارای مقالات پراستناد، مورد توجه قرار می گیرد. همین طور در سطح بین المللی نیز پژوهشگران یک درصد برتر جهانی، از نظر تعداد مقالات پراستناد، تعیین می شوند.
به همین دلیل دانشگاه ها و کشورها درصدد هستند تا بتوانند پژوهشگرانی تربیت کنند که مقالات و آثار با کیفیت و پراستناد تولید کنند و سازمان های تامین کننده بودجه و مراکز پژوهشی، درحال کوشش برای سنجش عملکرد تحقیقات و شناسایی پژوهشگران برتر و تاثیرات پژوهشی پژوهشگران هستند. برخی پژوهشگران معتقدند که بودجه پژوهشی باید به نویسندگانی تعلق گیرد که توانسته اند بیشترین میزان استناد را جذب کنند. کاربرد چنین روشی می تواند توزیع میلیونها دلار بودجه پژوهشی را به درستی در بین نویسندگان و پژوهشگران توزیع کند.
با توجه به اهمیت مقالات پراستناد، پژوهشگران علم سنجی با انجام یک مطالعه مقاله های پراستناد ایرانی را در بازه زمانی سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷ مورد بررسی قرار دادند. همین طور این پژوهشگران به این پرسش پاسخ دادند که چگونه می توان یک مقاله را به مقاله ای پراستناد تبدیل کرد و چه عواملی در پراستناد شدن یک مقاله تاثیر دارد؟
برای انجام این مطالعه، مقاله های پراستناد ایرانی که در این بازه زمانی ۱۰ ساله در پایگاه کلریویت دارای بیشترین استناد بودند مورد بررسی قرار گرفتند. همین طور مجله های منتشرکننده مقالات، از نظر ضریب تاثیر و چارک در پایگاه گزارش استنادی مجلات (JCR) تحلیل شدند.
بررسی روند زمانی مقالات پراستناد ایرانی در این بازه زمانی نشان میدهد که تعداد این مقالات تا سال ۲۰۱۶ روند صعودی داشته اند و بیشترین مقالات در سال ۲۰۱۶ انتشار یافته است.
بررسی داده های پایگاه کلریویت نشان میدهد که هزار و ۴۷۵ عنوان مقاله پراستناد ایرانی، در ۱۵ حوزه موضوعی قرار دارد. این داده ها نشان داد که پنج حوزه «مهندسی»، «شیمی»، «مکانیک»، «فیزیک» و «ترمودیناکی» حوزه های برتری هستند که بیشترین تعداد مقاله پراستناد ایرانی را به خود اختصاص داده اند.
این نتایج قابل تامل هسستند؛ چونکه در زمینه مهندسی که بیشترین تعداد مقاله پراستناد را به خود اختصاص داده، فقط ۰.۵۴ درصد از کل مقالات، مقاله های پراستناد بوده اند.
همچنین این بررسی نشان داد که دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه هایی بودند که بیشتری مقالات پراستناد را منتشر نموده اند.
بررسی تاثیر همکاری با کشورها و سازمان های داخلی و خارجی در پراستناد شدن مقاله های ایرانی، حاکی از این بود که آمریکا، انگلستان و جمهوری خلق چین، به ترتیب بیشتری تعداد همکاری و بالاترین کیفیت همکاری را با پژوهشگران ایرانی داشته اند.
کشور ترکیه با وجود آن که در رتبه هفتم به لحاظ تعداد آثار مشترک با همکاری ایران قرار دارد؛ اما با توجه تعداد استنادها از نظر کیفیت در رتبه ۲۱ قرار دارد. همین طور در این میان همکاری با کشور استرالیا به لحاظ کیفی (رتبه چهاردهم) نسبت به کمی (رتبه دهم) برتری دارد.
بیشترین تعداد مقاله های پراستناد ایرانی با همکاری ایرانیها نیز به دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی اصفهان اختصاص دارد. با این وجود نتایج تحقیقات نشان میدهد که همکاری با سازمان های خارجی مانند دانشگاه بریستول، دانشگاه سلطنتی لندن و دانشگاه وندربیلت، موجب استناد بیشتری به مقاله های پراستناد شده است.
بررسی عناوینی که موجب پراستناد شدن یک مقاله شده است، نشان داد که برمبنای نتایج پایگاه وب آو ساینس و سنجش تعداد مقالات اختصاص یافته به هر کلیدواژه، حوزه موضوعات «نانوذرات»، «جریان»، «نانوسیال»، «آب»، «گرما» و «همرفت طبیعی» مهم ترین مطالبی بودند که بیشترین مقاله های پراستناد را به خود اختصاص داده اند.
تحلیل سهم همکاری پژوهشگران ایرانی با پژوهشگران قاره های دیگر نشان داد که سهم همکاری پژوهشگران ایرانی با اروپایی در نشر مقالات پراستناد بیش از سایر پژوهشگران است.
همچنین در این مطالعه عنوان شد که انتشار مقاله ها در مجله های با کیفیت بیشتر، امکان دریافت استنادهای بیشتر را فراهم می آورد و مقالاتی که توانسته اند در مجلات طراز اول جهانی منتشر شوند، به سبب کیفیت بالا، استناد بیشتری نیز دریافت کرده اند.
باتوجه به نتایج به دست آمده، پژوهشگران این مطالعه می گویند: پژوهشگران ایرانی بهتر است با همکارانی از قاره اروپا همکاری بیشتری بمنظور افزایش استناد داشته باشند. بعلاوه همکاری با پژوهشگران خارج از کشور در افزایش استناد موثر است. پس پیشنهاد می شود حداقل یک همکار بین المللی در تحقیقات به کار گرفته شود.
در انجام این تحقیق فاطمه محمدزاده و سپیده فهیمی فر؛ پژوهشگران علم سنجی دانشگاه تهران و محمد حسن زاده؛ از گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تربیت مدرس، با یکدیگر مشارکت داشتند.
یافته های این مطالعه بصورت مقاله علمی با عنوان «بررسی مقاله های پراستناد پژوهشگران ایرانی در پایگاه وب آو ساینس برمبنای الگوی همکاری ها در سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷» در پژوهش نامه علم سنجی؛ دوفصل نامه علمی دانشگاه شاهد، انتشار یافته است.
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(0)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره