در یك مطالعه بررسی شد
چرا بناهای قدیمی بیشتر عمر می كردند؟
آجاک: پژوهشگران معماری دانشگاه هنر اصفهان با انجام یک مطالعه دلیلهای طولانی بودن عمر مفید بناهای قبل از 1300 هجری شمسی در فلات مرکزی ایران را مورد بررسی قرار دادند.
به گزارش آجاک به نقل از ایسنا، ساخت و تخریب پی درپی بناها، اتلاف انرژی و سرمایه های کشور شمرده می شود و ماندگاری بیشتر بناها، مطلوب هر جامعه ای است. بنظر می رسد معماری ایرانی برای طولانی بودن عمر مفید بنا، اصولی داشته است که معماران برمبنای آن عمل می کردند. بنا بر این پیدا کردن عواملی که موجب عمر طولانی معماری سنتی ایران می شود، اهمیت زیادی دارد.
بر همین اساس پژوهشگران دانشگاه هنر اصفهان، با انجام یک مطالعه، روش های ساخت موثر بر طولانی شدن عمر مفید بناهای قبل از ۱۳۰۰ هجری شمسی ایران را مورد بررسی قرار دادند.
این مطالعه بوسیله جمع آوری و تحلیل داده هایی است که بوسیله مطالعات میدانی، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با معماران سنتی و استفاده از دانش بومی معماری منطقه انجام شده است و برای آن با ۲۰ نفر از معماران سنتی در محدوده سنی بالای ۵۰ سال مصاحبه انجام شده است. همین طور پژوهشگران بخش قابل توجهی از داده ها را با روش کتابخانه ای جمع آوری کردند. در نهایت اطلاعات جمع آوری شده از مصاحبه ها و منابع کتابخانه ای کد گذاری و تقسیم بندی شدند.
بررسی منابع مکتوب و مصاحبه ها نشان داد که در روش ساخت، سه دسته «تناسب روش ساخت با کارکرد»، «تناسب روش ساخت با عوامل محیطی» و «شناخت و توجه به ملاحظات سازه ای و ایستایی» در افزایش عمر بنا موثر هستند و موجب افزایش عمر مفید بنا می شوند.
در این مطالعه عنوان شده که در معماری سنتی اجرای عناصر ساختمانی متناسب با کارکرد آن صورت می گیرد. برخی از روش ها توانسته اند از عهده کارکردی که از آنها انتظار می رود، به خوبی برآیند، کارآمدی خودرا حفظ کنند و بعنوان عنصری قابل اعتماد و پرکاربرد شناسایی شوند. برای مثال نحوه ساخت پل ها و چاه ها و استفاده از موادی مثل «شفته آهک» و «ساروج» در آنها و همین طور نحوه ساخت پله ها و توجه به پاخور بودن زیاد این عناصر، نمونه هایی از تناسب روش های ساخت با کارکرد بنا هستند.
بررسی های این پژوهش حاکی از آنست که در معماری سنتی روش ساخت متناسب عوامل محیطی بوده است. نیروهای طبیعت همیشه موجب فرسودگی و تخریب ساختمان می شوند و تغییرات آب وهوایی می تواند موجب خرابی ساختمان شود. روش هایی مانند «زه کشی زمین»، «اجرای ماهیچه پای دیوار»، «اجرای ازاره»، «دفع آب از بام»، «نغل کردن» و «پوشش طاق و گنبد» از روش هایی بودند که در معماری سنتی استفاده می شدند.
بر اساس یافته های این پژوهش؛ معماران تلاش نموده اند تا با شناخت دانش ایستایی بنا را به شکلی بسازند تا در اثر نیروهای مختلف و گذر زمان تخریب نشود. ملاحظات سازه ای و ایستایی بنا، به دو دسته «ایستایی در مقابل بار عمودی» و «ایستایی در مقابل بار افقی» تقسیم می شود. همین طور در تمامی مراحل ساخت بنا، رابطه تنگاتنگی بین هندسه و سازه دیده می شود که بی گمان بر ایستایی بنا نقش دارد.
پژوهشگران این مطالعه می گویند: «معماری ماندگار ایران حاصل تجربه های ارزشمندی است که در ضمن هزاران سال استادکاران سنتی به شاگردان خود انتقال داده اند. با استخراج مفاهیم از این تجربیات ارزشمند، الگوهای کاربردی جهت درمان عمر کوتاه معماری امروز شناسایی می شود که امید است پژوهشگران در آینده به آن بپردازند».
در انجام این تحقیق نیما ولی بیگ، ابوذر صالحی و سیما خالقیان؛ پژوهشگران دانشگاه هنر اصفهان، مشارکت داشتند.
یافته های این مطالعه بصورت مقاله علمی با عنوان «تاثیر روش های ساخت در افزایش عمر مفید بناهای قبل از ۱۳۰۰ هجری شمسی در فلات مرکزی ایران» در فصل نامه «پدافند غیر عامل» زیر نظر دانشگاه جامع امام حسین(ع)، انتشار یافته است.
منبع: آجاك
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(0)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره