محققان در یك مطالعه مطرح كردند
اضطراب دانش آموزان را با معماری صحیح مدارس کاهش دهیم
آجاک: به گزارش آجاک، محققان در یک پژوهش نشان داده اند که طراحی و معماری فضاهای آموزشی نظیر دبیرستان ها می تواند تأثیر واضح و قابل توجهی بر کاهش یا افزایش اضطراب اجتماعی دانش آموزان داشته باشد.
به گزارش آجاک به نقل از ایسنا، با عنایت به اینکه انسان ها در فضاهای جمعی حضور پیدا می کنند و به رفتارهای اجتماعی و تعاملات اجتماعی می پردازند، عملکرد صحیح آنها در اجتماع خیلی مهم است. دراین میان، رشد و پرورش نوجوانان که در سنین حساسی به سر می برند، برای آن که بتوانند رفتارهای اجتماعی مناسبی داشته باشند، از امور ضروری می باشد. علم روان شناسی محیط ثابت کرده است که معماری فضاهای ساخته شده، رفتار و ذهن کاربران آن فضاها را تحت تاثیر قرار می دهد. ازاین رو با عنایت به اینکه نوجوانان ساعاتی از زندگی خویش را در مدرسه سپری می کنند، طراحی و معماری مدارس آنها باید به صورت مطلوب صورت گیرد تا بستر مناسبی برای رشد و پرورش این نوجوانان فراهم آید.
به قول متخصصان، در حیطه فضاهای آموزشی، پژوهش های زیادی انجام شده است. بنا بر بعضی از این تحقیقات، سر و صدا، موقعیت نشستن افراد، جنسیت، حریم خصوصی و خصوصیت های فضایی کلاس ها، اموری در ارتباط با علم روان شناسی محیط هستند که توجه به آنها در طراحی فضاهای آموزشی می تواند باعث بهبودی سیستم آموزشی و کیفیت زندگی دانش آموزان شود. گفته می شود توجه به مواردی چون تغییرپذیری فضا و اجزای آن، تنوع پذیری، تداخل فضاهای باز و بسته و بازسازی عناصر محرک طبیعی مثل نور، گیاهان و آب در طراحی فضای مهدکودک ها، باعث افزایش خلاقیت کودکان می شود. همچنین، نور متغیر می تواند به صورت مستقیم، بی قراری دانش آموزان را کم کند و رفتارهای اجتماعی آنها را بهبود بخشد.
در همین رابطه، پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز در مطالعه ای، تأثیر مؤلفه های معماری فضاهای آموزشی را در میزان اضطراب اجتماعی دانش آموزان دبیرستانی مورد بررسی قرار داده اند.
این تحقیق توصیفی با مشارکت دانش آموزان دبیرستان های دخترانه شیراز انجام شده است تا نگاهی جدید به مبحث طراحی فضاهای آموزشی صورت گیرد. روش گردآوری اطلاعات در این مطالعه به صورت کتابخانه ای و میدانی بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات در قسمت مطالعات کتابخانه ای شامل پژوهشها و کتب در رابطه با مبحث و در قسمت میدانی شامل مشاهده فردی از مدارس و توزیع پرسش نامه های مرتبط بوده است.
یافته های این تحقیق از آن حکایت می کند که مابین مطلوبیت خصوصیت های معماری مدارس و اضطراب اجتماعی دانش آموزان، رابطه معکوس برقرار است و هرچه میزان توجه به مؤلفه عملکردی معماری مدارس بیشتر باشد، اضطراب اجتماعی نوجوانان، بیشتر کاهش خواهد یافت.
طاهره نصر، دانشیار و پژوهشگر شهرسازی دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز و دیگر همکارش در این تحقیق، می گویند: «مشخص شد که هرچه میزان توجه طراحان به خصوصیت های مطلوب معماری مدارس بیشتر باشد، اضطراب اجتماعی نوجوانان هم به مقدار بیشتری کاهش می یابد».
آنها می افزایند: «نتایج حاصل از تحلیل پرسشنامه ها هم نشان داد که علیرغم این که در طراحی برخی مدارس مورد بررسی، یک حیاط مرکزی با هدف تاثیر ذهنی، روحی، تنوع محیطی و جذابیت محیطی و امنیت روانی طراحی شده است، اما چون درب این حیاط مرکزی بسته است و کاربران امکان استفاده از آنرا ندارند، مؤلفه کالبدی و فضایی معماری در این مدرسه از نظر دانش آموزان از میزان کمی برخوردار است».
این مورد در مدارسی هم که در آنها فضایی با قابلیت چندمنظوره بودن وجود دارد، اما به آن توجهی نشده و یا در جاهایی که کارگاه سمعی و بصری با ابعاد نامناسبی در نظر گرفته شده و راه دسترسی به آن هم پیچیده است، دیده می شود.
به قول نصر و همکارش، «بنا بر نتایج تحقیق ما، بهتر است که ناظران فضاهای آموزشی، علاوه بر کنترل مسائل آموزشی مدارس، فضاهای مختلف مدارس را هم مورد بازدید قرار دهند. چونکه معماری فضاهای آموزشی و قابل استفاده بودن آنها توسط کاربران می تواند در وضعیت روحی و روانی شان اثرگذار باشد».
به اعتقاد آنها، «مسؤولان مدارس هم باید آگاه شوند و به چنین مسائلی توجه نمایند تا فضای آموزشی مطلوبی برای رشد و پروش شخصیت نوجوانان فراهم شود».
این یافته های علمی پژوهشی که دقت نظر در آنها می تواند موجبات پویایی بیشتر ذهنی-روانی را در دانش آموزان فراهم آورد، در نشریه «معماری و شهرسازی پایدار» انتشار یافته اند. این نشریه به صورت دو فصلنامه توسط دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی انتشار می یابد.
این مطلب آجاک را پسندیدید؟
(0)
(0)
تازه ترینهای مرتبط
نظرات بینندگان در این باره